گزارش صعود به قله ساوالان(سبلان)- گروه کوهنوردی جولان

شرح مختصری از سبلان

    کوه آتشفشانی سبلان با ارتفاع ۴۸11 متر از سطح دریا سومین قله بلند ایران و پس از دماوند معروف ترین کوه آتشفشانی خاموش ایران است. این کوه در طول جغرافیایی ۴۷ درجه و ۵۰ دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۸درجه و ۱۷دقیقه شمالی، در 40 کیلومتری جنوب غربی اردبیل و 25 کیلومتری جنوب شرقی مشکین شهر قرار گرفته‌است. طول سلسله کوه سبلان را 60 کیلومتر و پهنای آن را 45 کیلومتر تخمین می زنند. سطح منطقه ای آن در آذربایجان نزدیک به ۶۰۰۰ کیلومتر مربع است. این سلسله کوه سه قله معروف دارد که قله اصلی آن که به سلطان معروف است (به گویش محلی، سلطان ساوالان) و دو قله دیگر آن هرم و کسری نام دارند. در دهانه مخروطی شکل قله آن دریاچه بسیار زیبایی به وجود آمده است این دریاچه بیضی شکل و به اقطار تقریبی 140 در80 متر است که عمق آن در کناره ها بسیار کم و در وسط نامعلوم است. کف این دریاچه از بازالت آنوزیت و تراکیت تشکیل شده و آب آن تنها از طریق بارش باران و برف تأمین می شود از نظر شیمیائی این آب در ردیف آبهای سولفاته کلسیک سدیک بسیار سبک و غنی از سیلیس می باشد و موجود آبزی در آن مشاهده نمی شود. قله مخروطی سبلان در تمام طول سال پوشیده از برف و یخ بوده و دارای برف های دائمی است و آثار یخچال های قدیمی نیز درآن به خوبی مشخص است. از دیواره های آن رودخانه هایی مانند اهرچای و آجی چای جریان دارند که به رود ارس و دریاچه ارومیه می ریزند. سبلان به خاطر آبگرم‌های طبیعی دامنه کوه، طبیعت تابستانی زیبا و پیست اسکی معروف الوارس مورد توجه گردشگران می‌باشد.

برای صعود به سبلان معمولاً از جبهه شمال شرقی یعنی مسیری که پناهگاه در آن قرار دارد اقدام می کنند. صعود را می توان از محل هائی به نام قوتورسوئی و یا شابیل (بیشتر شابیل با ارتفاع 2700 متر) شروع کرد و تا پناهگاه در ارتفاع 3700 متری رفت و صبح روز بعد صعود به قله را انجام داد. آبگرم شابیل از گذشته به عنوان مبدا صعود مطرح بوده و در سالهای اخیر با ایجاد راه ماشین رو به پناهگاه به مسیر اصلی صعود تبدیل شده است. لذا از شابیل تا پناهگاه را می توان با ماشینهائی مثل لندرور رفت(که نرخ آن امسال نفری 6000 تومان بود).

گزارش صعود

برای تکرار صعود به سبلان با خودروی سواری شخصی ساعت 30/15 از شهرستان زلزله زده هریس از طریق جاده کوهستانی و زیبا، پس از عبور از منطقه خانمرود، به سمت مشکین شهر(خیاو) به راه افتادیم. توقف کوتاهی در چشمه روستای پاشابیگلو و نیز روستای قصابه داشتیم. 1 ساعت بعد پس از عبور از مشکین شهر به لاهرود رسیدیم(لاهرود در سمت راست مسیر جاده مشکین شهر اردبیل بعداز سه راهی مغان واقع است. از سه راهی لاهرود تا پای کوه سبلان حدود 30 کیلومتر راه آسفالته است). منطقه لاهرود در این فصل دارای انگور بسیار مرغوبی است لذا در کنار جاده از یک باغدار مقداری انگور خریداری نمودیم. در لاهرود هم نیم ساعتی توقف نموده سپس به سمت جنوب پیش رفته و با گذر از کناره دره بسیار زیبای شیرواندره حدود ساعت 20/18 به شابیل که یکی از مناطق توریستی و دارای چشمه آب گرم معدنی است رسیدیم. خودرو را در پارکینگ مجتمع آب درمانی پارک نموده و با لندرور از طریق جاده ی خاکی مسیر را تا پناهگاه ادامه دادیم. (مسافت شابیل تا پناهگاه را می توان با لندرورهای کرایه ای در مدت نیم ساعت و پیاده در مدت چهار الی پنج ساعت طی کرد).

ساعت 19 به پناهگاه(در ارتفاع3500متری)رسیدیم که در این زمان هوا کمی سرد و گاها بارش خفیف باران وجود داشت. پناهگاه از امکانات مناسب نظیر آب آشامیدنی و بوفه برخوردار بود. با توجه به اینکه در پناهگاه جای خالی وجود نداشت، چادر خود را برپا نمودیم تا شب را در کوهستان سپری نماییم. شب آرام بود و قرص ماه کامل و ستارگان و صور فلکی همانند آسمان کویر می درخشیدند. محوطه بیرون پناهگاه از انواع چادرهای رنگارگ پوشیده شده بود. خوشبختانه هیچ کدام از همنوردان ما دچار ارتفاع زدگی، سر درد یا تهوع نشده بودند لذا با استفاده از هیزم هایی که همراه آورده بودیم آتشی برپا کرده و شام گرم و چایی تهیه و صرف نمودیم. در محوطه پناهگاه جمعیت زیادی دور آتش حلقه زده و در حال رقص و آواز بودند. در یکی از چادرها موسیقی زنده آذری در حال اجرا بود. سرو صداها (شوخی ها، جک گفتن ها و آواز خواندن ها) تا پاسی از شب ادامه داشت و امکان استراحت را سلب کرده بود از طرفی  شب بسیار سرد و چادرمان کوچک بود و بیشتر از 2 ساعت نتوانستیم بخوابیم.

ساعت چهار و نیم صبح روزجمعه 10 شهریور با صدای صلوات و شعر خوانی گروه های در حال حرکت از خواب بیدار شدیم. پس از برداشتن وسایل ضروری و خواندن نماز صبح، ساعت پنج عازم قله شدیم. مسیر پرتردد و گروههای مختلف در حال صعود بودند. باد ملایم ولی بسیار سردی در حال وزیدن بود. آسمان صاف و پرستاره، ماه در حال غروب و سوسوی چراغ گروههای صعود کننده از دور نمایان بود.

 با توجه به عدم آشنایی برخی همنوردان ابتدا با روندی نسبتا سریع حرکت کردیم به همین علت در ساعت اولیه صعود یکی از همنوردان مان دچار ضعف عمومی شد لذا مسیر را به صورت آهسته و پیوسته ادامه دادیم. سرعت صعود ما بسیار مناسب بود، تقریبا اکثر گروهها را که از ساعت 3 صبح حرکت کرده بودند، پشت سر گذاشتیم. مسیر پناهگاه تا قله کاملا پاکوب و مشخص بود و در بیشتر قسمت های مسیر پرچم های راهنما هم وجود داشت. تقریبا در تمامی مسیر صعود موبایل ها آنتن دهی داشتند. کوه از همه جهات در مه فرو رفته بود و سبلان مانند یک جزیره در وسط اقیانوسی سفید به نظر می آمد. طلوع خورشید از مه بسیار زیبا بود. با یکی دو بار استراحت مختصر در نهایت ساعت30/8 پس از عبور از کنار سنگ محراب، روی بام آذربایجان قدم گذاشتیم. منظره دریاچه در روی قله رویایی بود.

برای دیدن مناظر زیبا دریاچه را دور زدیم و سمت غرب قله را نیز تماشا نمودیم از این قسمت قلل هرم و همچنین کسری که اطرافشان را یخچال های دائمی احاطه کرده اند قابل مشاهده است. هیچ گونه موجود زنده یا گیاه در قله وجود ندارد، اما در کنار دریاچه فضولات خرس را مشاهده کردیم که احتمالا  برای آب خوری سری به دریاچه زده بود. از اتفاقات جالب در روی قله ریزش بخشی از برف متراکم در ضلع جنوب غربی دریاچه به داخل آب بود که موج نسبتاً برزگی(به قول یکی از دوستان سونامی) ایجاد و موجب فراری دادن کوهنوردان از ساحل دریاچه و خیس شدن کفش تعدادی از آنان شد. حدود یک ساعت در روی قله به گرفتن عکس و ثبت گوشه ای از آن همه شکوه و عظمت خلقت گذشت. بالاخره مسیر برگشت را از همان راه صعود در پیش گرفته و به سوی پناهگاه فرود آمدیم. ساعت 13 به پناهگاه رسیدیم و بعد از صرف نهار وسایل خود را جمع آوری و ساعت سه بعد از ظهر پیاده به سمت شابیل حرکت کردیم. ساعت 6 عصر به شابیل رسیده و راهی هریس شدیم. در مسیر بازگشت در چشمه معروف واقع در قسمت بالای آخرین روستای مشکین شهر(پاشابیگلو) و در کنار جنگل، عصرانه ای با انگور لاهرود و پنیر محلی، همراه با چایی صرف نموده و حرکت کردیم. در ارتفاعات نزدیک روستای شیرران باران همراه رعد و برق شدید در حال بارش بود(روز بعد خبر رسید که در آن منطقه یکی از عشایر مورد اصابت رعد وبرق قرار گرفته است) با ادامه مسیردر نهایت ساعت 8 به خانه بازگشتیم .

مسیر شمال شرقی (مسیر پناهگاه به قله)- 9 الی10 شهریور ۱۳91

اعضای گروه : آقایان حسن ، کریم ، سلیمان ، سلیم  و محمد 

منطقه صعود : هریس - مشکین شهر – لاهرود - آب گرم شابیل

ارتفاع قله	ارتفاع شابیل	ارتفاع پناهگاه	طول مسیر	طول مسیراز پناهگاه تا قله
4811 متر	2700 متر	3700 متر	6/10کیلومتر	2/4 کیلومتر